Justice: What's The Right Thing To Do? Episode 03: "FREE TO CHOOSE"
Tóm tắt ngắn:
- Chương trình thảo luận về chủ nghĩa tự do (libertarianism) như một lý thuyết mạnh mẽ về quyền cá nhân, phản biện lại chủ nghĩa công dụng (utilitarianism) của John Stuart Mill.
- Các điểm chính bao gồm: phân tích ba loại luật mà chủ nghĩa tự do cho là bất hợp pháp (luật bảo hộ cá nhân, luật đạo đức, và luật tái phân phối thu nhập); mô hình công bằng của Nozick dựa trên quyền sở hữu ban đầu và sự đồng thuận tự nguyện; tranh luận về việc đánh thuế người giàu để giúp người nghèo, với ví dụ về Bill Gates và Michael Jordan; và khái niệm "tự sở hữu" (self-possession) làm nền tảng của chủ nghĩa tự do.
- Ứng dụng và hệ quả của chủ nghĩa tự do được thảo luận thông qua các ví dụ thực tế về phân phối của cải, chính sách thuế, và vai trò của chính phủ. Mô hình công ty cứu hỏa tư nhân ở Arkansas được dùng làm minh họa cho khả năng cung cấp hàng hóa công cộng mà không cần chính phủ.
- Phương pháp được sử dụng là tranh luận, phân tích các lập luận ủng hộ và phản đối chủ nghĩa tự do, và thảo luận nhóm.
Tóm tắt chi tiết:
Chương trình bắt đầu bằng việc xem xét lại lý thuyết công dụng của Mill và những thách thức đối với nó, đặc biệt là về quyền cá nhân và công bằng. Thí nghiệm so sánh sự ưa thích giữa phim hoạt hình Simpsons và tác phẩm Shakespeare được dùng để minh họa sự khó khăn trong việc phân biệt các thú vui "cao cấp" và "thấp cấp" theo quan điểm của Mill. Chương trình đặt câu hỏi liệu việc tuân theo nguyên tắc công dụng lâu dài có phải là lý do duy nhất để tôn trọng quyền cá nhân hay không, dẫn đến việc giới thiệu chủ nghĩa tự do như một lý thuyết thay thế.
Phần tiếp theo trình bày chủ nghĩa tự do, nhấn mạnh quyền tự do cá nhân là quyền cơ bản. Ba loại luật mà chủ nghĩa tự do cho là bất hợp pháp được nêu ra: luật bảo hộ cá nhân (ví dụ: luật bắt buộc thắt dây an toàn), luật đạo đức (ví dụ: luật chống đồng tính), và luật tái phân phối thu nhập (đánh thuế người giàu để giúp người nghèo). Robert Nozick và quan điểm của ông về một nhà nước tối thiểu chỉ đảm bảo quốc phòng, cảnh sát, và hệ thống tư pháp được đề cập. Mô hình công bằng của Nozick dựa trên hai nguyên tắc: công bằng trong việc thu nhận tài sản ban đầu và công bằng trong việc chuyển nhượng tài sản. Ví dụ về Bill Gates và Michael Jordan được sử dụng để minh họa cho lập luận này.
Phần tranh luận tập trung vào việc đánh thuế người giàu để giúp người nghèo. Những người phản đối chủ nghĩa tự do cho rằng người nghèo cần tiền hơn, rằng đánh thuế trong một xã hội dân chủ không phải là sự cưỡng bức, và rằng những người thành công có nghĩa vụ đóng góp cho xã hội. Những người ủng hộ chủ nghĩa tự do phản bác bằng cách nhấn mạnh quyền sở hữu cá nhân, cho rằng đánh thuế là một hình thức cưỡng bức tương đương với lao động cưỡng bức, và rằng việc cần thiết không đồng nghĩa với việc xứng đáng. Ví dụ về việc ăn cắp bánh mì để nuôi sống gia đình được đưa ra để thảo luận về sự xung đột giữa nhu cầu và quyền sở hữu. Khái niệm "tự sở hữu" (self-possession) được nhấn mạnh như nền tảng của lập luận chống lại việc tái phân phối thu nhập. Việc so sánh giữa quyền tự do tôn giáo và quyền sở hữu tài sản cũng được đưa ra để tranh luận. Cuối cùng, chương trình kết thúc bằng việc đặt câu hỏi về khái niệm "tự sở hữu" và hứa hẹn sẽ thảo luận về John Locke trong chương tiếp theo. Mô hình công ty cứu hỏa tư nhân ở Arkansas được dùng để minh họa cho khả năng cung cấp hàng hóa công cộng mà không cần chính phủ. Câu nói "đánh thuế tương đương với lao động cưỡng bức" của Nozick được nhấn mạnh.