Lừa đảo trực tuyến: Bình mới, rượu cũ... vẫn dễ say | VTV24

Tóm tắt ngắn:

Chương trình bàn về vấn đề lừa đảo trực tuyến đang ngày càng tinh vi và phổ biến tại Việt Nam, gây thiệt hại kinh tế lớn cho người dân.
Các thủ đoạn lừa đảo đa dạng, nhắm vào nhiều đối tượng khác nhau (người già, phụ nữ, người trẻ) bằng cách lợi dụng lòng tham, lòng trắc ẩn, sự cả tin và khai thác thông tin cá nhân bị rò rỉ. Ví dụ cụ thể được nêu là lừa đảo mạo danh cán bộ điện lực, yêu cầu tải ứng dụng giả mạo (EPoint, VNEID) để chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng, hoặc lừa đảo tuyển cộng tác viên trên TikTok. Các đối tượng sử dụng kỹ thuật thao túng tâm lý, khiến nạn nhân cung cấp thông tin nhạy cảm và thực hiện các thao tác chuyển tiền.
Ứng dụng và hệ quả của lừa đảo trực tuyến là thiệt hại tài chính nghiêm trọng (gần 19.000 tỷ đồng năm 2024), ảnh hưởng đến niềm tin của người dân và sự phát triển kinh tế số. Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân là cực kỳ quan trọng để ngăn chặn tình trạng này.
Chương trình đề cập đến các phương pháp phòng ngừa, như đào tạo kỹ năng nhận biết và phòng tránh lừa đảo trực tuyến, cũng như đề xuất luật hóa việc cấm mua bán dữ liệu cá nhân.

Tóm tắt chi tiết:

Chương trình chia thành các phần chính sau:

Phần 1: Thực trạng lừa đảo trực tuyến: Chương trình nêu rõ lừa đảo trực tuyến gia tăng mạnh vào các thời điểm đặc biệt như giao mùa, cuối năm học, mùa du lịch. Các thủ đoạn đa dạng, lợi dụng lòng tham, sự cả tin của nạn nhân. Hai trường hợp cụ thể được minh họa: một phụ nữ mất 400 triệu đồng vì mạo danh cán bộ điện lực, yêu cầu tải ứng dụng giả mạo EPoint; và một phụ nữ khác mất 23 triệu đồng do mạo danh cán bộ, yêu cầu tải ứng dụng VNEID và đồng bộ thông tin con cái. "Người già, phụ nữ, những người nhẹ dạ thường sẽ là nhóm bị những kẻ lừa đảo nhắm đến."

Phần 2: Cơ chế lừa đảo và kỹ thuật: Chuyên gia giải thích các đối tượng lừa đảo khai thác thông tin cá nhân của nạn nhân để tạo kịch bản lừa đảo. Ứng dụng giả mạo được tải xuống ghi lại toàn bộ hoạt động trên điện thoại, bao gồm cả mật khẩu ngân hàng. Việc yêu cầu quét mặt hoặc căn cước công dân là bước cuối cùng để vượt qua rào cản sinh trắc học.

Phần 3: Lừa đảo qua mạng xã hội (TikTok): Một trường hợp lừa đảo tuyển cộng tác viên trên TikTok được trình bày. Đối tượng dụ dỗ nạn nhân bằng cách cho thử làm nhiệm vụ nhỏ, rồi yêu cầu nạp tiền để nhận hoa hồng, cuối cùng chiếm đoạt số tiền lớn. "Cứ hết ba vít là đã chuyển tiền cho em một lần thì em lúc rồi em cũng không tin đâu nhưng mà làm được hai tiếng cứ đúng là 10 ba vít là chuyển em tiền thật."

Phần 4: Thống kê thiệt hại và giải pháp: Thiệt hại từ lừa đảo trực tuyến năm 2024 lên đến gần 19.000 tỷ đồng. Mặc dù cơ quan công an đã xử lý nhiều vụ việc, nhưng tình trạng vẫn diễn ra thường xuyên. Chuyên gia nhấn mạnh lừa đảo trực tuyến là "bình mới rượu cũ", đối tượng liên tục thay đổi kịch bản. "Các đối tượng đã có sự chuẩn bị nắm rất chắc thông tin về nạn nhân có kịch bản kỹ lưỡng và biết cách để thao túng tâm lý."

Phần 5: Vai trò của dữ liệu cá nhân và giải pháp pháp lý: Rò rỉ dữ liệu cá nhân là nguyên nhân chính dẫn đến lừa đảo. Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đã tổ chức đào tạo phòng ngừa lừa đảo, nhưng tâm lý nạn nhân mới là yếu tố quan trọng nhất. Dự thảo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân được kỳ vọng sẽ ngăn chặn tình trạng mua bán dữ liệu trái phép. "Theo dự thảo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân, trách nhiệm của các bên liên quan sẽ được quy định rõ ràng, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân thậm chí có thể bị phạt từ 1 đến 5% doanh thu nếu vi phạm."