Sống Cho Có Phẩm Chất [Duy Biểu Học 05A] | TS Thích Nhất Hạnh(05-12-2013, X Mới, Làng Mai)

Tóm tắt ngắn:

Khái niệm chính: Bài thuyết giảng tập trung vào việc sống có phẩm chất, sống sâu sắc từng khoảnh khắc thay vì chạy theo danh lợi vật chất. Thích Nhất Hạnh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trân trọng thời gian và sống trọn vẹn từng giây phút.
Điểm mấu chốt: Bài giảng đề cập đến việc tìm kiếm hạnh phúc không nằm ở vật chất (tiền bạc, quyền lực, danh vọng) mà ở sự hiểu và thương yêu bản thân và người khác. Các phương pháp được đề cập đến bao gồm thực hành chánh niệm, thiền định, và việc ý thức trân trọng từng khoảnh khắc trong các hoạt động thường nhật (uống trà, quét nhà,...) thông qua các bài kệ. Ví dụ được đưa ra là vua Trần Nhân Tông xuất gia để có thời gian tu tập và sống sâu sắc hơn.
Ứng dụng và ý nghĩa: Sống có phẩm chất giúp con người giảm đau khổ, tìm thấy an lạc và hạnh phúc ngay trong hiện tại. Việc thực hành chánh niệm và thiền định được xem là con đường để đạt được điều này.
Quy trình/phương pháp: Bài giảng chi tiết về việc thực hành chánh niệm trong đời sống hàng ngày, thông qua việc học thuộc và áp dụng các bài kệ trong các hoạt động thường ngày, và thực hành thiền định để lắng dịu thân tâm, đạt đến sự an lạc và tuệ giác.

Tóm tắt chi tiết:

Bài thuyết giảng của Thích Nhất Hạnh xoay quanh chủ đề "sống có phẩm chất". Có thể chia bài giảng thành các phần chính sau:

Phần 1: Câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống: Bài giảng bắt đầu bằng câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống con người, ngắn ngủi so với tuổi thọ của một số loài vật khác. Thầy đặt ra câu hỏi: "Sanh ra trên đời để sống 100 năm là làm cái gì?", nhấn mạnh rằng nếu sống thì phải sống sâu sắc, không nên "uống một đời" – sống mà không có ý nghĩa. Thầy khuyến khích người trẻ đặt câu hỏi "Ta muốn làm gì?" thay vì đợi đến lúc già mới hối tiếc.

Phần 2: Phẩm chất của sự sống không nằm ở vật chất: Thầy chỉ ra rằng nhiều người nhầm tưởng phẩm chất cuộc sống nằm ở vật chất (tiền bạc, quyền lực, danh vọng, sắc dục). Tuy nhiên, việc chạy theo những thứ này chỉ khiến họ mất đi thời gian để sống thực sự, dẫn đến đau khổ. Ví dụ về vua Trần Nhân Tông xuất gia được đưa ra để minh họa cho việc sống đơn giản, trân trọng thời gian để tu tập và tìm kiếm an lạc. Màu nâu áo cà sa được giải thích là tượng trưng cho sự khiêm nhường và sống đơn giản.

Phần 3: Học hỏi từ Đức Phật và kinh nghiệm cá nhân: Thầy kể câu chuyện Đức Phật và vua Pasenadi Kosala, nhấn mạnh việc vua kính trọng tăng đoàn và hành động của Đức Phật. Điều này được xem là một ví dụ về việc sống có ý nghĩa và trân trọng từng khoảnh khắc.

Phần 4: Thực hành chánh niệm và thiền định: Thầy giới thiệu việc thực hành chánh niệm thông qua các bài kệ, đặc biệt là bài kệ "Thức dậy mỉm cười 24 giờ tinh khôi". Thầy nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trân trọng 24 giờ mỗi ngày và không lãng phí thời gian. Thầy cũng giải thích về việc thực hành thiền định, không phải để đạt được mục đích nào đó mà để tìm thấy an lạc và hạnh phúc ngay trong hiện tại.

Phần 5: Hiểu và thương – hai yếu tố quan trọng: Thầy cho rằng "hiểu" và "thương" là hai yếu tố quan trọng để sống sâu sắc. Thầy đề cập đến các phương pháp để đạt được điều này, bao gồm khoa học, triết học và đạo học. Đạo học được hiểu là con đường để chế tác "hiểu" và "thương", giúp con người vượt qua khổ đau và tìm thấy an lạc.

Phần 6: Mục đích của việc tu học tại Làng Mai: Thầy giải thích mục đích của việc tu học tại Làng Mai là để tìm cách sống giúp con người xử lý khổ đau, tìm thấy bình an và hạnh phúc trong đời sống hàng ngày, không phải để trốn tránh cuộc đời. Việc thực hành thiền định và chánh niệm được xem là con đường để đạt được điều này. Thầy nhấn mạnh việc thực hành thiền không phải là phương tiện để đạt được một mục tiêu nào đó mà chính là con đường đến với an lạc và hạnh phúc.

Phần 7: Thực hành chánh niệm trong từng hoạt động: Thầy nhấn mạnh việc thực hành chánh niệm trong mọi hoạt động hàng ngày, từ việc uống trà, quét nhà đến các hoạt động cá nhân khác, thông qua các bài kệ để sống sâu sắc từng khoảnh khắc. Thầy khuyến khích người nghe học thuộc và áp dụng các bài kệ này. Câu nói "uống một đời" được nhắc lại để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống có ý nghĩa.

Tóm lại, bài giảng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống có phẩm chất, trân trọng từng khoảnh khắc và tìm kiếm hạnh phúc không phải ở vật chất mà ở sự hiểu và thương yêu. Thực hành chánh niệm và thiền định được xem là con đường để đạt được điều này.