Dược Lâm Sàng 1 Bài 5 Tương Tác Thuốc phần 2

Tóm tắt ngắn:

Bài giảng tập trung vào chủ đề tương tác thuốc, cụ thể là phần 2 của bài 5 trong môn Dược Lâm Sàng.
Các điểm chính xoay quanh ảnh hưởng của tương tác thuốc lên quá trình hấp thu, chuyển hóa và bài tiết, bao gồm ảnh hưởng của nhu động dạ dày và ruột, sự tạo phức, cản trở cơ học, và thay đổi pH nước tiểu. Ví dụ cụ thể về các loại thuốc và tương tác của chúng được đề cập.
Bài giảng ứng dụng kiến thức lý thuyết vào việc phân tích các trường hợp tương tác thuốc-thuốc, thuốc-thức ăn, thuốc-nước uống, giúp người học hiểu rõ hơn về cơ chế tác động và hậu quả của tương tác.
Các phương pháp được mô tả chi tiết bao gồm phân tích từng giai đoạn dược động học (hấp thu, chuyển hóa, bài tiết) và ảnh hưởng của các yếu tố như nhu động đường tiêu hóa, pH nước tiểu, sự tạo phức, cản trở cơ học lên quá trình này.

Tóm tắt chi tiết:

Bài giảng được chia thành các phần chính sau:

Phần 1: Tương tác thuốc ảnh hưởng đến hấp thu:

Nhu động dạ dày và ruột: Bài giảng phân tích ảnh hưởng của tăng hoặc giảm nhu động dạ dày và ruột non lên tốc độ hấp thu thuốc. Nhu động tăng làm thuốc ra khỏi dạ dày nhanh hơn, có thể tăng hấp thu nếu thuốc hấp thu ở ruột non, nhưng có thể giảm hấp thu nếu thuốc bị phá hủy bởi acid dạ dày. Nhu động giảm làm thuốc ở lại dạ dày lâu hơn, có thể gây phá hủy thuốc và giảm hấp thu.
Tạo phức khó hấp thu: Giảng viên thảo luận về sự tạo phức giữa thuốc với các chất khác (cholestyramin với digoxin, kháng sinh với ion kim loại), dẫn đến giảm hấp thu. Được đề cập đến các ví dụ cụ thể và phân loại các loại tương tác.
Cản trở cơ học: Cản trở cơ học do thức ăn hoặc các chất khác gây ra làm chậm quá trình thuốc đi từ dạ dày đến ruột non, dẫn đến giảm hấp thu. Than hoạt tính và một số chất khác được nhắc đến như ví dụ về cản trở cơ học.

Phần 2: Tương tác thuốc ảnh hưởng đến bài tiết:

Thay đổi pH nước tiểu: Bài giảng giải thích ảnh hưởng của thay đổi pH nước tiểu (kiềm hóa hoặc axit hóa) lên bài tiết thuốc. Các ví dụ về thuốc axit hóa (vitamin C liều cao) và thuốc kiềm hóa nước tiểu được đưa ra. Tương tác giữa thuốc axit hóa/kiềm hóa và thuốc khác được phân tích.

Phần 3: Tương tác thuốc ảnh hưởng đến phân bố:

Thay đổi liên kết protein huyết tương: Giảng viên giải thích ảnh hưởng của sự thay đổi liên kết protein huyết tương lên phân bố thuốc. Giảm protein huyết tương làm tăng lượng thuốc tự do, tăng nguy cơ độc tính. Sự cạnh tranh liên kết protein giữa các thuốc cũng được đề cập.
Thay đổi thể tích phân bố: Ảnh hưởng của thay đổi thể tích dịch cơ thể (do thuốc lợi tiểu,…) lên nồng độ thuốc trong máu được phân tích. Tăng thể tích dịch làm giảm nồng độ thuốc, giảm nguy cơ độc tính, và ngược lại.

Phần 4: Tương tác thuốc-thức ăn-nước uống:

Ảnh hưởng đến hấp thu, chuyển hóa và bài tiết: Bài giảng trình bày ảnh hưởng của thức ăn và nước uống đến các giai đoạn dược động học. Thời gian làm rỗng dạ dày, ảnh hưởng của thức ăn lên chuyển hóa gan, bài tiết thận, và sự thay đổi pH nước tiểu được thảo luận. Các ví dụ cụ thể về tương tác thuốc-thức ăn (Aspirin, thuốc chống đông máu,…) được phân tích.
Ảnh hưởng đến tác dụng và độc tính: Giảng viên giải thích làm thế nào thức ăn có thể làm giảm hoặc tăng tác dụng và độc tính của thuốc, tùy thuộc vào vị trí tác dụng của thuốc và cơ chế tương tác.
Thời điểm dùng thuốc: Thời điểm dùng thuốc (sáng, tối) được đề cập đến, liên quan đến tác dụng của thuốc và nhịp sinh học của cơ thể. Ví dụ về thời điểm dùng thuốc Corticoid, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc giảm tiết HCl được đưa ra.

Ghi chú: Bài giảng sử dụng nhiều câu hỏi tương tác với người học, khuyến khích người học ghi chú và tham gia thảo luận tích cực. Giảng viên thường xuyên nhắc nhở người học tự tìm hiểu thêm các ví dụ trong sách giáo khoa. Phần cuối bài giảng đề cập đến bài kiểm tra sắp tới và một số hướng dẫn để chuẩn bị.