Đối Mặt Với Kẻ Coi Thường Mình, Làm Được Điều Này Mới Khôn.. | Thầy Thích Pháp Hòa Hay
Tóm tắt ngắn:
- Bài nói chính xoay quanh chủ đề về tầm quan trọng của "cái nhìn" và "sự định tĩnh" trong việc đối mặt với khó khăn và người khác, cũng như ứng dụng của thiền định trong cuộc sống hàng ngày.
- Các điểm chính bao gồm: tầm nhìn hạn hẹp so với tầm nhìn rộng mở, vai trò của từ bi và trí tuệ trong việc tạo ra sự thương yêu hay ghét bỏ, quan trọng của sự định tĩnh (tu thiền) trong việc kiểm soát hành vi và suy nghĩ, phân biệt thiền chỉ và thiền quán, và việc ứng dụng các nguyên tắc này vào các tình huống đời sống cụ thể (quan hệ vợ chồng, công việc, đối nhân xử thế).
- Ứng dụng của việc tu tập định tĩnh giúp con người sống an lạc, giải quyết vấn đề hiệu quả hơn, có cái nhìn bao dung hơn đối với người khác và chính bản thân mình, và đạt được sự tỉnh giác, hiểu rõ bản chất tạm bợ của cuộc đời.
- Phương pháp được đề cập chi tiết là việc tu tập thiền định, đặc biệt là thiền chỉ (dừng lại) và thiền quán (nhìn sâu), cùng với việc thực hành chánh niệm trong mọi hoạt động hàng ngày.
Tóm tắt chi tiết:
Bài nói được chia thành các phần chính sau:
Phần 1: Về cái nhìn và sự hạn hẹp: Thầy Thích Pháp Hòa bắt đầu bằng việc nhấn mạnh rằng mỗi người có một cái nhìn riêng, không ai giống ai. Ông dùng hình ảnh con cóc trong giếng để minh họa cho tầm nhìn hạn hẹp, dễ phiền não, trách móc, giận hờn của người chưa tu tập. Chỉ khi mở rộng tầm nhìn, thấu đáo hơn, con người mới dễ chấp nhận người khác và cách sống của họ. "Mỗi người có mỗi cách sống".
Phần 2: Từ bi, trí tuệ và cách nhìn: Thầy giải thích rằng sự thương yêu hay ghét bỏ xuất phát từ sự đủ đầy hay thiếu hụt của từ bi và trí tuệ. Ông cũng chỉ ra sự khác biệt trong cách nói chuyện của người trí và người không trí, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự định tĩnh thông qua thiền định để có được cái nhìn thấu đáo. "Khi tâm từ bi mình có đủ, trí tuệ mình có đủ thì mình thương, mình thông cảm. Còn khi nào tâm từ bi mình không đủ, trí tuệ mình không đủ thì mình ghét và mình giận."
Phần 3: Thiền định và sự định tĩnh: Thầy giải thích về hai loại thiền: thiền chỉ (dừng lại) và thiền quán (nhìn sâu). Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc "dừng lại" trong cuộc sống để tránh sự phóng túng, buông lung, và việc "nhìn sâu" để hiểu rõ bản chất của sự việc. Ông lấy ví dụ về việc quản lý thời gian, ăn uống theo độ tuổi và sức khỏe để minh họa cho điều này. "Thiền chỉ là dừng, thiền quán là nhìn sâu".
Phần 4: Cái nhìn của Đức Phật và sự hiểu biết về khổ đau: Thầy dẫn chứng kinh điển Phật giáo để minh họa sự khác biệt trong cái nhìn của Đức Phật, bậc thánh tăng, người phàm phu và người mới tu. Ông chỉ ra rằng hầu hết con người đều mang nỗi sầu riêng, xuất phát từ sự luân hồi sinh tử. "Trên đời này á cha mẹ thì lo rầu vì con cái. Người mà có của cải sản nghiệp thì rầu về của cải sản nghiệp."
Phần 5: Ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày: Thầy đưa ra nhiều ví dụ thực tế về việc áp dụng sự định tĩnh và cái nhìn bao dung trong cuộc sống vợ chồng, quan hệ gia đình, và công việc. Ông nhấn mạnh rằng sự khác biệt là điều cần thiết để con người cùng tồn tại. "Sở dĩ mà chúng ta còn sống chung được á là tại vì chúng ta có cái nhìn, chúng ta có cái quán. là vì mỗi người mỗi khác cho nên chúng ta mới có thể ngồi lại được."
Phần 6: Trí tuệ và sự tỉnh giác: Thầy phân biệt người trí và người ngu, nhấn mạnh rằng người trí là người thấy lẽ thật, trong khi người ngu là người mê mờ. Ông dùng hình ảnh người trí đứng trên núi cao nhìn xuống kẻ ngu ở dưới đất để minh họa. "Trí là người thấy lẽ thật, ngu là người mê mờ không thấy lẽ thật gọi là ngu."
Phần 7: Nhập thất và tu tập chuyên sâu: Thầy giải thích về việc nhập thất trong Phật giáo, nhấn mạnh rằng đó là thời gian để tu tập chuyên sâu, không bị phân tâm bởi sách vở hay những hoạt động khác.
Phần 8: Bản chất tạm bợ của cuộc đời và sự buông bỏ: Thầy nhấn mạnh tính tạm bợ của cuộc đời và mọi sự việc trong đó. Ông khuyên người nghe nên buông bỏ những chấp trước để giảm bớt khổ đau. "Cuộc đời này á, nếu mà chúng ta hiểu một điều rằng tất đời này chúng ta thường gọi là cõi tạm. Cõi này là cõi tạm."
Phần 9: Trả lời thắc mắc của người nghe: Phần cuối bài nói, thầy trả lời nhiều câu hỏi của người nghe về các vấn đề liên quan đến Phật pháp và cuộc sống hàng ngày, nhấn mạnh rằng tất cả đều là giáo pháp giúp con người sống an lạc. Ông giải thích về khái niệm "chư pháp không tướng" trong Bát Nhã Tâm Kinh, và tầm quan trọng của việc quán chiếu để hiểu rõ bản chất của mọi sự việc. Ông cũng giải thích về các khái niệm như "thả cá phóng sinh", "tha thứ", "ngồi thiền", và các khái niệm Phật học khác.
Tóm lại, bài nói của Thầy Thích Pháp Hòa nhấn mạnh tầm quan trọng của sự định tĩnh, từ bi, trí tuệ và việc quán chiếu trong việc đối mặt với khó khăn và người khác, cùng với việc ứng dụng các nguyên tắc Phật giáo vào cuộc sống hàng ngày để đạt được sự an lạc và tỉnh giác.