Điềm Lành Lớn Nhất | TS Thích Nhất Hạnh(29-11-2009, Xóm Hạ, Làng Mai)
Tóm tắt ngắn:
- Bài pháp thoại của Thích Nhất Hạnh (29/11/2009) bàn về chủ đề "Điềm lành lớn nhất", dựa trên kinh Phước Đức (Maha Mangala Sutta).
- Điểm mấu chốt là định nghĩa lại "điềm lành" không phải là sự may mắn vật chất hay sự kiện bên ngoài, mà là sự có được hạnh phúc thực sự thông qua tu tập, có con đường tâm linh, và môi trường tốt. Bài pháp đề cập đến việc so sánh các bản kinh khác nhau (Pali, Hán, Việt) và giải thích ý nghĩa của các bài kệ trong kinh Phước Đức.
- Ứng dụng là hướng dẫn cách sống hạnh phúc, vượt qua khổ đau bằng việc tu tập, tạo dựng môi trường lành mạnh, và nuôi dưỡng lý tưởng tâm linh. Bài pháp nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng thân (cộng đồng tu tập) và việc chế tác năng lượng tích cực.
- Phương pháp được đề cập là việc thực hành chánh niệm, sống trọn vẹn từng giây phút, biến "xả thọ" (cảm giác trung tính) thành "lạc thọ" (hạnh phúc) thông qua chánh niệm.
Tóm tắt chi tiết:
Bài pháp thoại được chia thành các phần chính sau:
Phần 1: Giới thiệu Kinh Phước Đức và nguồn gốc: Thầy Nhất Hạnh giới thiệu Kinh Phước Đức, nguồn gốc từ kinh Tập Suta Nipata thuộc Tiểu Bộ kinh, và sự khác biệt giữa các bản dịch tiếng Pali, Hán và Việt. Thầy nhấn mạnh tính nguyên chất và cổ xưa của kinh này.
Phần 2: Điềm lành lớn nhất theo quan điểm thế gian và Phật giáo: Thầy phân biệt quan niệm "điềm lành" trong thế gian (vật chất, may mắn) với quan niệm Phật giáo (hạnh phúc thực sự, giải thoát khổ đau). Câu hỏi của vị đạo sĩ Bà La Môn về điềm lành lớn nhất được đặt ra làm tiền đề cho bài pháp.
Phần 3: Giải thích các bài kệ trong Kinh Phước Đức: Thầy giải thích từng bài kệ trong kinh Phước Đức, nhấn mạnh ý nghĩa của việc có niềm tin và hạnh phúc trong việc tu tập (dĩ tín lạc chánh pháp), tầm quan trọng của môi trường tốt (chọn lựa bạn hiền, làm việc thiện), và việc không chạy theo cầu may mắn bên ngoài. Thầy so sánh số lượng kệ trong các bản kinh khác nhau.
Phần 4: Con đường tâm linh và hạnh phúc: Thầy thảo luận về tầm quan trọng của việc có một con đường tâm linh, khẳng định khả năng có đời sống tâm linh mà không cần tôn giáo. Thầy dùng ví dụ về việc cầu cúng để minh họa cho việc không nên chạy theo những điều may mắn bên ngoài mà không có con đường tu tập.
Phần 5: Tăng thân và môi trường: Thầy nhấn mạnh vai trò của tăng thân (cộng đồng tu tập) trong việc tạo ra môi trường lành mạnh, nuôi dưỡng lý tưởng và cung cấp "thức ăn tâm linh". Thầy giải thích về "tứ thực" (bốn loại thức ăn): thức ăn vật chất, thức ăn tâm linh từ tăng thân, thức ăn từ việc thực hành thiền định, và thức ăn từ việc làm thiện.
Phần 6: Biến đổi cảm thọ và chánh niệm: Thầy hướng dẫn cách biến "xả thọ" thành "lạc thọ" bằng chánh niệm, nhấn mạnh việc không đàn áp hay trốn tránh khổ đau mà đón nhận nó để thấy rõ hạnh phúc. Thầy nhắc đến "linh chú thứ năm": "This moment is a happy moment" (Giây phút này là một giây phút hạnh phúc).
Phần 7: Nguồn gốc và lịch sử các bản kinh: Thầy đề cập đến lịch sử biên soạn và dịch thuật các bản kinh, đặc biệt là sự đóng góp của thầy Tăng Hội và Chi Khiêm trong việc truyền bá Phật giáo ở Trung Quốc và Việt Nam. Thầy giải thích sự khác biệt giữa các bản kinh Phước Đức, Pháp Cú, và Pháp Cú Thí Dụ.
Phần 8: Kết luận: Thầy nhắc lại ý chính về việc tạo dựng hạnh phúc thông qua tu tập, có con đường tâm linh, và môi trường tốt. Thầy nhấn mạnh sự liên hệ mật thiết giữa khổ đau và hạnh phúc, và khả năng biến đổi cảm thọ bằng chánh niệm.
Những trích dẫn quan trọng: "dĩ tín lạc chánh pháp" (có niềm tin và hạnh phúc trong việc học hỏi giáo pháp), "Giây phút này là một giây phút hạnh phúc", "không chạy theo các giới trời và người để cầu mong ban phúc và tránh họa", "chọn lựa môi trường tốt có nhiều bạn hiền".