BÍ QUYẾT ÔN THI THPT 2025 | Môn ngữ văn | Chuyên đề 5 | Công thức vàng cho 12 câu hỏi đọc hiểu thơ

Tóm tắt ngắn:
- Video giới thiệu các "công thức vàng" để trả lời 12 dạng câu hỏi đọc hiểu thơ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
- Các điểm chính bao gồm cách xác định thể thơ, chủ thể trữ tình, từ ngữ hình ảnh, diễn biến cảm xúc, cảm xúc chủ đạo, biện pháp tu từ, hiểu nội dung đoạn thơ, xác định chủ đề, viết đoạn văn ngắn, phân tích ý nghĩa hình ảnh, phân biệt chất trữ tình và chất triết lý, và hiệu quả của lời tâm sự. Video cung cấp các công thức và mẹo cụ thể cho từng dạng câu hỏi.
- Ứng dụng của video là giúp học sinh tự tin hơn trong việc làm bài thi đọc hiểu thơ, tránh mất điểm và đạt điểm tối đa.
- Video hướng dẫn chi tiết các bước và phương pháp trả lời từng dạng câu hỏi, bao gồm cả cách trình bày đáp án.
Tóm tắt chi tiết:
Video được chia thành các phần, mỗi phần hướng dẫn cách giải quyết một dạng câu hỏi đọc hiểu thơ:
-
Xác định thể thơ: Giảng viên nhấn mạnh cần xác định thể thơ (5 chữ, 7 chữ, 8 chữ, lục bát,...) và dấu hiệu nhận biết (số tiếng mỗi dòng, vần, nhịp). "Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ trong văn bản trên." là câu hỏi mẫu. Công thức trả lời gồm hai phần: thể thơ và dấu hiệu.
-
Xác định chủ thể trữ tình: Giảng viên giải thích chủ thể trữ tình là người trực tiếp bộc lộ cảm xúc trong bài thơ. Cách xác định: xuất hiện trực tiếp (qua đại từ: tôi, ta,...) hoặc gián tiếp (dựa vào ngữ cảnh, nhan đề). Ví dụ bài thơ "Nói với con" của Y Phương được phân tích.
-
Tìm từ ngữ hình ảnh: Giảng viên khuyến khích học sinh liệt kê nhiều từ ngữ hình ảnh, thà "giết lầm còn hơn bỏ sót". Lưu ý: phải ghi đầy đủ cụm từ (danh từ + tính từ/động từ). Cảnh báo không nên chép nguyên văn đoạn thơ.
-
Diễn biến cảm xúc (mạch cảm xúc): Giảng viên hướng dẫn cách xác định mạch cảm xúc theo trình tự: khơi nguồn, nối tiếp, chuyển sang, khép lại. Cần xác định cảm xúc ở từng khổ thơ hoặc câu thơ.
-
Cảm xúc chủ đạo: Xác định cảm xúc chính, mạnh mẽ nhất xuyên suốt bài thơ, chi phối cách thể hiện.
-
Biện pháp tu từ: Giảng viên hướng dẫn cách xác định biện pháp tu từ, đưa dẫn chứng và nêu tác dụng (về nghệ thuật và nội dung, kèm tình cảm). Cung cấp nhiều ví dụ và mẹo để đạt điểm tối đa.
-
Hiểu nội dung đoạn thơ: Giảng viên hướng dẫn cách trả lời câu hỏi "Anh chị hiểu như thế nào về...?" bằng cách: giới thiệu đoạn thơ, xác định nội dung chính (chọn từ khóa, giải thích từng vế/câu), xác định dụng ý của tác giả (tình cảm, thông điệp, điều tác giả muốn người đọc hiểu).
-
Xác định chủ đề: Giảng viên nhấn mạnh từ khóa "ca ngợi" khi xác định chủ đề. Các căn cứ: nhan đề, cảm hứng chủ đạo/mạch cảm xúc, nội dung khổ thơ, từ ngữ hình ảnh.
-
Viết đoạn văn ngắn: Giảng viên cung cấp mẫu câu trả lời để viết đoạn văn ngắn (5-7 dòng) về suy nghĩ của bản thân dựa trên nội dung bài thơ, hướng dẫn cách triển khai ý để đạt điểm tối đa.
-
Ý nghĩa hình ảnh: Giảng viên hướng dẫn phân tích ý nghĩa hình ảnh theo ba bước: ý nghĩa tả thực, ý nghĩa tượng trưng, giá trị của hình ảnh (góp phần khắc họa điều gì). Ví dụ phân tích hình ảnh "bản nháp" trong bài thơ của Vân Anh.
-
Chất trữ tình và chất triết lý: Giảng viên định nghĩa và hướng dẫn cách phân tích chất trữ tình (cảm xúc) và chất triết lý (suy ngẫm, trăn trở) trong bài thơ, cũng như sự kết hợp của chúng.
-
Hiệu quả của lời tâm sự: Giảng viên hướng dẫn cách phân tích hiệu quả của lời tâm sự (ai tâm sự với ai, về điều gì) và nêu tác dụng (tạo giọng điệu, khắc sâu điều gì, bộc lộ nội tâm,...).
Suốt video, giảng viên sử dụng giọng điệu thân thiện, khuyến khích học sinh, và cung cấp nhiều ví dụ cụ thể để minh họa cho từng dạng câu hỏi. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ghi nhớ và áp dụng các "công thức vàng" này để đạt kết quả tốt trong kỳ thi. Thông tin về trường Đại học Quốc tế Sài Gòn (SIU) được xen kẽ trong video.