Tại sao ta luôn mệt mỏi và buồn ngủ khi học tập hay làm việc?| Skill shift
Tóm tắt ngắn:
Video giải thích tại sao chúng ta thường cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ khi học tập hoặc làm việc, không phải do thiếu kỷ luật mà chủ yếu do không tuân theo nhịp sinh học (chronotype) của bản thân. Video giới thiệu khái niệm chronotype, ba loại hình sinh học chính (chim sơn ca, chim én, cú đêm) dựa trên nghiên cứu của Tiến sĩ Till Roenneberg và Dan Pink (cuốn sách "When"). Video hướng dẫn cách xác định chronotype của mình, thời gian năng suất cao nhất (khu vực chronotype) và thời gian năng suất thấp (mức thấp điểm). Các phương pháp được đề cập bao gồm tối ưu hóa năng lượng (Master Energy Arbitrage), lướt sóng năng lượng (Energy Surfing) bằng phương pháp Pomodoro, tận dụng ánh sáng tự nhiên, vận động ngắn, thiền, và sử dụng caffeine hợp lý. Ứng dụng chính là nâng cao năng suất và hiệu quả công việc bằng cách làm việc đúng thời điểm sinh học của mình.
Tóm tắt chi tiết:
Video được chia thành các phần chính sau:
Phần 1: Giới thiệu vấn đề và khái niệm Chronobiology: Video bắt đầu bằng câu hỏi tại sao chúng ta thường mệt mỏi khi học tập/làm việc. Người dẫn chương trình bác bỏ quan điểm cho rằng đó là do thiếu kỷ luật, thay vào đó, nhấn mạnh vai trò của nhịp sinh học (chronobiology) và thí nghiệm của Michel Siffre sống dưới lòng đất để chứng minh cơ thể vẫn duy trì nhịp điệu nhất định dù không có ánh sáng.
Phần 2: Chronotype và ba loại hình sinh học: Video giới thiệu khái niệm chronotype – loại hình sinh học riêng của mỗi người, được quyết định bởi gen, thói quen và môi trường. Dựa trên nghiên cứu của Tiến sĩ Till Roenneberg và Dan Pink, video phân loại ba chronotype chính: chim sơn ca (thức dậy sớm), chim én (trung bình) và cú đêm (thức khuya). Video hướng dẫn cách xác định chronotype bằng cách quan sát giờ ngủ và thức dậy trong kỳ nghỉ dài, tính điểm giữa và đối chiếu với biểu đồ.
Phần 3: Khu vực Chronotype và mức thấp điểm: Video giải thích khái niệm "khu vực chronotype" – thời điểm năng suất cao nhất trong ngày và "mức thấp điểm" – thời điểm năng suất thấp nhất. Làm việc trong khu vực chronotype giúp tăng hiệu suất, trạng thái dòng chảy (flow state), và giảm nỗ lực. Làm việc trong mức thấp điểm gây mệt mỏi, giảm hiệu suất. Video nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm việc trong khu vực chronotype.
Phần 4: Tối ưu hóa năng lượng (Master Energy Arbitrage) và lướt sóng năng lượng (Energy Surfing): Video đề cập đến hai chiến lược: tối ưu hóa năng lượng – tận dụng tối đa thời gian trong khu vực chronotype cho các công việc quan trọng; và lướt sóng năng lượng – điều chỉnh cường độ làm việc theo nhịp sinh học siêu ngày (ultradian rhythm), nghỉ ngơi ngắn theo phương pháp Pomodoro để duy trì năng suất cao. Video nhấn mạnh tầm quan trọng của nghỉ ngơi đúng cách để tránh gián đoạn trạng thái dòng chảy.
Phần 5: Các yếu tố hỗ trợ: Video đề cập đến các yếu tố hỗ trợ như ánh sáng tự nhiên (ánh sáng mặt trời buổi sáng, đèn ánh sáng xanh), vận động ngắn, thiền, và sử dụng caffeine hợp lý (nhấn mạnh không nên lạm dụng).
Phần 6: Kết luận: Video kết luận bằng cách tóm tắt lại các điểm chính và khuyến khích người xem xác định chronotype của mình để tối ưu hóa năng suất làm việc và học tập. Video cũng nhấn mạnh rằng thời gian làm việc hiệu quả quan trọng hơn số lượng công việc và nỗ lực. Người dẫn chương trình chia sẻ kinh nghiệm cá nhân về việc thay đổi lịch trình làm việc sau khi chuyển đến Châu Âu để minh họa cho hiệu quả của việc tuân theo chronotype.