Bài thực hiện pháp luật và áp dụng pháp luật _ Tiết 1
Tóm tắt ngắn:
Bài học giới thiệu về "Thực hiện pháp luật và áp dụng pháp luật". Nội dung chính xoay quanh khái niệm, đặc điểm và các hình thức thực hiện pháp luật, bao gồm: tuân theo pháp luật (kiềm chế hành vi bị cấm), thi hành pháp luật (thực hiện tích cực điều pháp luật yêu cầu), và sử dụng pháp luật (tự do lựa chọn hành vi trong phạm vi pháp luật cho phép). Áp dụng pháp luật được xem là một hình thức đặc biệt, chỉ dành cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sẽ được phân tích kỹ hơn ở bài sau. Bài học nhấn mạnh vào việc hiểu các khái niệm pháp lý, phân tích, đánh giá và tổng hợp vấn đề. Các ví dụ cụ thể như đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông (thi hành pháp luật), không đi ngược chiều (tuân theo pháp luật), và tự do kinh doanh (sử dụng pháp luật) được đưa ra để minh họa.
Tóm tắt chi tiết:
Bài học được chia thành các phần chính:
-
Mục tiêu bài học: Giúp học viên hiểu khái niệm thực hiện pháp luật, các hình thức (tuân theo, thi hành, sử dụng, áp dụng), nhận biết hành vi thực hiện pháp luật và rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá, tổng hợp.
-
Nội dung bài học: Bài học tập trung vào khái niệm và hình thức thực hiện pháp luật, đặc biệt là phân tích chi tiết ba hình thức: tuân theo, thi hành và sử dụng pháp luật. Áp dụng pháp luật được nhắc đến như một phần riêng biệt sẽ được thảo luận ở bài tiếp theo.
-
Khái niệm và đặc điểm thực hiện pháp luật: Thực hiện pháp luật là quá trình hoạt động có mục đích đưa quy định pháp luật vào thực tế. Hai đặc điểm chính: (1) Hành vi hợp pháp của các chủ thể pháp luật (phù hợp với quy định pháp luật); (2) Hoạt động đưa quy phạm pháp luật trên giấy tờ thành hành vi thực tế. Các chủ thể thực hiện pháp luật rất đa dạng (cá nhân, tổ chức...).
-
Các hình thức thực hiện pháp luật:
- Tuân theo pháp luật: Kiềm chế không thực hiện điều pháp luật cấm. Ví dụ: không đi ngược chiều. Mọi chủ thể đều phải tuân theo. Loại quy phạm tương ứng là quy phạm cấm. Hành vi tương ứng là không hành động.
- Thi hành pháp luật: Thực hiện tích cực điều pháp luật yêu cầu. Ví dụ: đội mũ bảo hiểm. Mọi chủ thể đều phải thi hành. Loại quy phạm tương ứng là quy phạm bắt buộc. Hành vi tương ứng là hành động.
- Sử dụng pháp luật: Chủ thể tự do lựa chọn hành vi trong phạm vi pháp luật cho phép. Ví dụ: tự do ngôn luận, tự do kinh doanh. Mọi chủ thể đều có thể sử dụng. Loại quy phạm tương ứng là quy phạm cho phép. Hành vi tương ứng là hành động hoặc không hành động.
-
Áp dụng pháp luật: Được giới thiệu ngắn gọn như một hình thức đặc biệt, chỉ dành cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tổ chức xã hội được uỷ quyền, sẽ được phân tích kỹ hơn trong bài học tiếp theo.
-
Kết luận: Nhấn mạnh việc nắm vững nội dung, chủ thể, loại quy phạm và hành vi tương ứng của từng hình thức thực hiện pháp luật.
Bài học sử dụng nhiều ví dụ thực tế để minh họa cho từng hình thức thực hiện pháp luật, giúp người học dễ hiểu và ghi nhớ. Không có trích dẫn trực tiếp nào đáng chú ý ngoài các định nghĩa và giải thích của giảng viên.