Thầy Minh Niệm | Buổi 05: Hiểu về Niết bàn | Chuỗi: Tay Phật trong tay con | 10.11.2024

Tóm tắt ngắn:

Buổi pháp thoại thứ năm của chuỗi "Tay Phật trong tay con" ngày 10/11/2024 với Thầy Minh Niệm tập trung vào khái niệm Niết bàn. Thầy ôn lại hành trình từ lạc ngã, tìm lại bản ngã, bản sắc, bản chất đến vô ngã. Niết bàn được giải thích là trạng thái hết phiền não, đạt được tự do và an vui bền vững. Thầy nhấn mạnh rằng Niết bàn không phải là một cõi mà là một trạng thái tâm thức có thể đạt được, và thái độ sai lầm là mong muốn Niết bàn tức thì mà không chấp nhận trạng thái hiện tại. Phương pháp được đề cập là chấp nhận phiền não, quan sát chúng như một nhà quan sát chánh niệm, thay vì chống lại. Hành trình đến Niết bàn được ví như việc "không tìm mà gặp", thông qua việc sống tỉnh thức, buông bỏ những bám chấp và quan niệm cũ.

Tóm tắt chi tiết:

Buổi pháp thoại được chia thành các phần chính:

Ôn lại hành trình từ lạc ngã đến vô ngã: Thầy Minh Niệm nhắc lại hành trình tâm lý từ việc lạc mất bản ngã, tìm lại chủ quyền, khám phá bản sắc, bản chất, và cuối cùng là hướng đến vô ngã. Đây là quá trình chữa lành những tổn thương tâm lý, lấy lại quyền kiểm soát cuộc đời mình. Thầy nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chịu trách nhiệm cho cuộc đời mình.
Giải thích về Niết bàn: Niết bàn được định nghĩa là trạng thái hết phiền não, đạt được tự do và an vui bền vững. Thầy giải thích rằng Niết bàn không phải là một cõi xa xôi mà là một trạng thái tâm thức có thể đạt được ngay trong đời sống hiện tại. Thầy phân biệt trạng thái có phiền não (không Niết bàn) và trạng thái không phiền não (Niết bàn).
Thái độ đúng đắn khi hướng đến Niết bàn: Thầy chỉ ra thái độ sai lầm là mong muốn đạt được Niết bàn tức thì và không chấp nhận trạng thái hiện tại (có phiền não). Thầy nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chấp nhận phiền não, quan sát chúng bằng chánh niệm, thay vì chống lại chúng. Thầy trích dẫn quan điểm của thiền sư Vĩnh Gia: "Đoạn trừ phiền não là bệnh chồng thêm bệnh". Thầy khuyến khích thái độ chấp nhận cả kinh nghiệm tốt và xấu.
Hành trình đến Niết bàn – "Không tìm mà gặp": Thầy sử dụng hình ảnh "không tìm mà gặp" để minh họa hành trình đến Niết bàn. Thay vì tìm kiếm một mục tiêu lý tưởng trong đầu, hãy sống chân thành, tu luyện, và để cho trải nghiệm dẫn dắt. Thầy khuyên người học không nên đặt ra những kỳ vọng cụ thể về kết quả.
Mối liên hệ giữa vô ngã, vô thường và Niết bàn (Tam pháp ấn): Thầy giải thích mối liên hệ giữa ba khái niệm này. Việc nhận diện phiền não giúp hiểu rõ vô thường, từ đó dẫn đến việc chạm vào vô ngã và Niết bàn. Niết bàn là trạng thái vắng lặng của cái ngã, còn vô ngã là sự hòa nhập vào đại thể, chấp nhận và yêu thương mọi sự vật hiện tượng.
Thực hành và ứng dụng: Thầy khuyến khích người học thực hành chánh niệm để quan sát phiền não, làm chủ từng cơn phiền não, và dần dần đạt được trạng thái an lạc. Thầy dùng hình ảnh "nhảy múa cùng với phiền não" để minh họa việc chấp nhận và hòa hợp với những thăng trầm trong cuộc sống. Thầy cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống vì cái chung hơn là cái riêng để hướng đến vô ngã.

Thầy Minh Niệm đã sử dụng nhiều ví dụ, hình ảnh và trích dẫn để làm rõ các khái niệm phức tạp, tạo nên một buổi pháp thoại dễ hiểu và đầy cảm hứng. Buổi pháp thoại nhấn mạnh hành trình tu tập là một quá trình liên tục, cần sự kiên trì, chấp nhận và tỉnh thức.