John Berger / Ways of Seeing , Episode 3 (1972)
Tóm tắt ngắn:
- Chương trình bàn về cách nhìn nhận hội họa dầu (oil painting) ở châu Âu, đặc biệt là mối liên hệ giữa hội họa, sở hữu tư nhân và sự hình thành bản sắc văn hóa châu Âu.
- Các điểm chính bao gồm: vai trò của hội họa dầu trong việc thể hiện sự giàu có, quyền lực, và sở hữu; sự chuyển đổi từ việc miêu tả sự giàu có vật chất sang những khía cạnh tinh tế hơn; sự so sánh giữa hội họa dầu châu Âu với các hình thức nghệ thuật khác; ảnh hưởng của các công nghệ sao chép và truyền thông hiện đại đến cách nhìn nhận nghệ thuật. Ví dụ cụ thể được đề cập đến bao gồm các bức tranh chân dung, tranh phong cảnh, và các tác phẩm của các họa sĩ nổi tiếng như Rembrandt.
- Ứng dụng và hàm ý: Chương trình cho thấy cách nhìn nhận nghệ thuật có thể bị ảnh hưởng bởi bối cảnh xã hội và kinh tế. Việc hiểu được mối liên hệ giữa hội họa dầu và sở hữu tư nhân giúp chúng ta nhìn nhận nghệ thuật một cách khách quan hơn, tránh sự thần thánh hóa quá mức.
- Phương pháp được mô tả: Chương trình sử dụng phân tích hình ảnh, so sánh các tác phẩm nghệ thuật khác nhau, và tham khảo các quan điểm lịch sử để làm sáng tỏ luận điểm.
Tóm tắt chi tiết:
Chương trình được chia thành nhiều phần, mỗi phần tập trung vào một khía cạnh khác nhau của mối quan hệ giữa hội họa dầu châu Âu và sở hữu tư nhân:
Phần 1: Hội họa dầu và sở hữu: Phần này lập luận rằng hội họa dầu, đặc biệt là từ thế kỷ 15 đến 19, không chỉ đơn thuần là nghệ thuật mà còn là một phương tiện để thể hiện sự giàu có và quyền lực của tầng lớp thượng lưu châu Âu. Việc sở hữu những bức tranh trở thành một biểu tượng của địa vị xã hội. Các bức tranh thường miêu tả những đồ vật quý giá, những con vật quý hiếm, và những người thuộc tầng lớp giàu có, nhấn mạnh tính chất hữu hình và giá trị vật chất của chúng. "Chúng ta nhìn, chúng ta mua, nó là của chúng ta, của chúng ta để tiêu thụ, để bán lại, có lẽ để cho đi, thường thì là của chúng ta để giữ."
Phần 2: Sự chuyển đổi của cách nhìn: Phần này thảo luận về sự thay đổi trong cách nhìn nhận nghệ thuật qua thời gian. Ban đầu, hội họa dầu tập trung vào việc thể hiện sự giàu có vật chất một cách trực tiếp. Tuy nhiên, dần dần, các họa sĩ bắt đầu thể hiện những khía cạnh tinh tế hơn, như ánh sáng, thời gian, và cảm xúc. Sự so sánh giữa các bức tranh chân dung, tranh phong cảnh, và các tác phẩm của Rembrandt minh họa cho sự chuyển đổi này. Rembrandt, trong những bức tự họa của mình, thể hiện sự chuyển đổi từ việc tuân theo truyền thống (thể hiện sự giàu có) sang việc phản ánh sự tồn tại của con người một cách sâu sắc hơn.
Phần 3: So sánh với các nền văn hóa khác: Chương trình so sánh hội họa dầu châu Âu với các hình thức nghệ thuật khác trên thế giới. Hội họa dầu châu Âu, không giống như nhiều nền văn hóa khác, nhấn mạnh vào tính chất hữu hình và giá trị sở hữu của tác phẩm. Điều này được liên hệ với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản và sự bành trướng của châu Âu.
Phần 4: Ảnh hưởng của công nghệ hiện đại: Phần này đề cập đến ảnh hưởng của các công nghệ sao chép và truyền thông hiện đại, như nhiếp ảnh và truyền hình, đến cách nhìn nhận nghệ thuật. Mặc dù các công nghệ này có tiềm năng "thần thánh hóa" nghệ thuật, nhưng chúng cũng góp phần làm cho nghệ thuật trở nên dễ tiếp cận hơn và ít bị thần thánh hóa hơn.
Phần 5: Kết luận: Chương trình kết luận rằng hội họa dầu châu Âu, trước hết, là một phương tiện để ca ngợi tài sản tư nhân. Tuy nhiên, truyền thống này đã bị phá vỡ, và các hình thức nghệ thuật mới đã xuất hiện. Chương trình nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhìn nhận nghệ thuật một cách khách quan, tránh sự thần thánh hóa quá mức và hiểu được bối cảnh lịch sử, xã hội và kinh tế của nó. "Chúng ta nghiên cứu các nền văn hóa khác xa xôi như nhân chủng học, nghĩa là chúng ta nghiên cứu chúng từ bên ngoài, đánh giá chúng hoàn toàn dựa trên lời giải thích của chính họ." Đây là một quan điểm quan trọng được chương trình nhấn mạnh.