Công Lý - Harvard - bài giảng 1

Tóm tắt video "Công Lý - Harvard - bài giảng 1"

Tóm tắt ngắn:

Bài giảng giới thiệu về khái niệm công lý, bắt đầu bằng việc đặt ra câu hỏi về hành động đúng đắn trong các tình huống đạo đức khó khăn.
Bài giảng thảo luận hai cách tiếp cận công lý: đạo đức hệ quả và đạo đức mệnh lệnh.
Bài giảng sử dụng ví dụ về vụ án Queen vs Dudley and Stevens để minh họa cho hai cách tiếp cận này.
Bài giảng nêu bật các câu hỏi đạo đức liên quan đến sự đồng ý, thủ tục công bằng và bản chất của hành động giết người.

Tóm tắt chi tiết:

Phần 1: Giới thiệu và đặt vấn đề

Giáo sư Michael Sandel bắt đầu bài giảng bằng việc đặt ra một tình huống giả định về một chiếc xe điện mất lái, người lái phải lựa chọn giữa việc để xe đâm vào 5 công nhân hay chuyển hướng sang đường ray khác, nơi có 1 công nhân.
Hầu hết sinh viên chọn chuyển hướng, cho rằng việc cứu 5 mạng sống là điều đúng đắn.
Giáo sư Sandel sau đó đưa ra một tình huống tương tự, nhưng thay vì lái xe, người xem là một người đứng trên cầu và có thể đẩy một người béo xuống đường ray để cứu 5 người.
Hầu hết sinh viên không đồng ý với việc đẩy người béo, cho thấy sự mâu thuẫn trong việc áp dụng nguyên tắc "cứu 5 mạng sống, dù phải hy sinh 1 mạng sống".

Phần 2: Đạo đức hệ quả và đạo đức mệnh lệnh

Giáo sư Sandel giải thích hai cách tiếp cận đạo đức:
- Đạo đức hệ quả: Xác định tính đạo đức của một hành động dựa trên kết quả của nó. Ví dụ: cứu 5 mạng sống là kết quả tốt hơn so với cứu 1 mạng sống.
- Đạo đức mệnh lệnh: Xác định tính đạo đức của một hành động dựa trên bản chất của nó, bất kể kết quả. Ví dụ: giết người là sai trái, bất kể lý do.
Giáo sư Sandel giới thiệu hai nhà triết học nổi tiếng đại diện cho hai cách tiếp cận này: Jeremy Bentham (đạo đức hệ quả) và Immanuel Kant (đạo đức mệnh lệnh).

Phần 3: Vụ án Queen vs Dudley and Stevens

Giáo sư Sandel giới thiệu vụ án Queen vs Dudley and Stevens, một vụ án về việc ba thủy thủ giết một cabin boy để ăn thịt nhằm cứu sống bản thân trong một chuyến đi biển gặp nạn.
Giáo sư Sandel yêu cầu sinh viên đóng vai bồi thẩm đoàn và đưa ra phán quyết về tính đạo đức của hành động của ba thủy thủ.
Hầu hết sinh viên cho rằng hành động của họ là sai trái.

Phần 4: Thảo luận về các vấn đề đạo đức

Giáo sư Sandel thảo luận về các lý do tại sao sinh viên cho rằng hành động của ba thủy thủ là sai trái, bao gồm:
- Sự đồng ý: Liệu sự đồng ý của cabin boy có thể biện minh cho việc giết người?
- Thủ tục công bằng: Liệu việc sử dụng bốc thăm có thể biện minh cho việc giết người?
- Bản chất của hành động giết người: Liệu việc giết người có phải là sai trái trong mọi trường hợp?
Giáo sư Sandel nhấn mạnh rằng những câu hỏi này đã được tranh luận trong suốt lịch sử và không có câu trả lời đơn giản.
Giáo sư Sandel khẳng định rằng việc suy ngẫm về công lý là điều cần thiết và không thể tránh khỏi, bởi vì chúng ta phải đưa ra những lựa chọn đạo đức trong cuộc sống hàng ngày.

Phần 5: Kết luận

Giáo sư Sandel kết thúc bài giảng bằng việc nhấn mạnh mục tiêu của khóa học:
- Thúc đẩy sự suy ngẫm về công lý.
- Khám phá các quan điểm triết học khác nhau về công lý.
- Áp dụng các khái niệm triết học vào các vấn đề xã hội hiện đại.

Câu nói đáng chú ý:

"Triết học làm cho chúng ta xa lạ với những điều quen thuộc, không phải bằng cách cung cấp thông tin mới, mà bằng cách mời gọi và khơi gợi một cách nhìn mới."
"Sự xa lạ với những điều quen thuộc có thể gây khó chịu, nhưng nó cũng là điều không thể tránh khỏi."
"Chúng ta phải sống với những câu trả lời cho những câu hỏi về công lý mỗi ngày."