ĐÀO LUYỆN TRI THỨC trong bối cảnh tục hoá của xã hội hiện đại | Lm. Athanasio Nguyễn Quốc Lâm
Tóm tắt ngắn:
Bài thuyết trình của Lm. Athanasio Nguyễn Quốc Lâm đề cập đến việc đào luyện trí thức trong bối cảnh tục hóa của xã hội hiện đại, đặc biệt nhấn mạnh thách thức của công nghệ AI (như ChatGPT) đối với việc giáo dục trong chủng viện Công giáo. Bài nói tập trung vào việc định nghĩa giáo dục, tục hóa, và bản chất của đại chủng viện Công giáo. Lm. Lâm phân tích bốn giai đoạn tục hóa của xã hội (tri thức, chính trị, văn hóa, đạo đức) và sử dụng dụ ngôn người gieo giống để minh họa cách thức tiếp cận tri thức trong thời đại công nghệ. Bài thuyết trình đề xuất phương pháp đào tạo trí thức cần chú trọng đến sự hiểu biết sâu sắc, cảm thông, và tránh việc lệ thuộc vào công nghệ một cách thụ động.
Tóm tắt chi tiết:
Bài thuyết trình được chia thành các phần chính sau:
-
Mở đầu và định nghĩa giáo dục: Lm. Lâm bắt đầu bằng lời chào và giới thiệu chủ đề. Ông định nghĩa giáo dục như một quá trình "đẽo gọt viên ngọc" (theo quan điểm phương Đông) và việc nâng cao tâm hồn (theo Platon). Giáo dục chủng viện được ví như quá trình phát triển của hạt giống, nhấn mạnh tính chất hữu cơ và không thể đốt cháy giai đoạn.
-
Tục hóa và bốn giai đoạn: Phần này phân tích khái niệm "tục hóa" (secularization) và bốn giai đoạn tục hóa theo Jonathan Sax: tục hóa về tri thức (thế kỷ 17), chính trị (thế kỷ 18), văn hóa (thế kỷ 19), và đạo đức (thế kỷ 20). Lm. Lâm chỉ ra sự mất đi chiều kích linh thiêng, đạo đức và ý nghĩa trong cuộc sống hiện đại. Ông cũng đề cập đến sự phát triển của AI và ChatGPT như một biểu hiện của tục hóa về ý nghĩa con người.
-
Giáo dục trong đại chủng viện: Phần này tập trung vào bản chất của đại chủng viện Công giáo. Lm. Lâm nhấn mạnh khái niệm "university" (tính phổ quát) và "Catholicity" (tính toàn vẹn) trong giáo dục chủng viện. Ông giải thích rằng giáo dục chủng viện không chỉ là đào tạo chuyên môn mà còn là việc đào luyện toàn diện con người, hướng đến sự hiểu biết về Thiên Chúa, con người và thế giới, với ơn cứu độ làm trung tâm. Ông cảnh báo về nguy cơ biến giáo dục chủng viện thành một trường đại học thông thường.
-
Dụ ngôn người gieo giống và ChatGPT: Lm. Lâm sử dụng dụ ngôn người gieo giống để minh họa các cách thức tiếp cận tri thức khác nhau. Ông liên hệ các loại đất trong dụ ngôn với các thái độ tiếp cận tri thức khác nhau trong thời đại công nghệ: văn hóa TikTok (hạt rơi xuống vệ đường), thái độ thờ ơ (hạt rơi trên sỏi đá), bị cám dỗ bởi những thứ phù phiếm (hạt rơi vào bụi gai), và cuối cùng là tiếp nhận tri thức một cách sâu sắc và biến đổi cuộc sống (hạt rơi vào đất tốt). ChatGPT được xem là một công cụ hỗ trợ, nhưng cần được sử dụng một cách tỉnh táo, tránh sự lệ thuộc thụ động và đạo văn. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của "hồn" trong mọi công trình trí tuệ.
-
Kết luận: Lm. Lâm kết luận bằng việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tin tưởng vào Thiên Chúa và tìm kiếm sự hiểu biết sâu sắc, tránh việc lệ thuộc vào công nghệ một cách thụ động. Ông trích dẫn lời Thánh Phaolô: "Tôi biết tôi đã tin vào ai, và tôi biết tất cả kho tàng của tôi ở đó." Ông khẳng định rằng giáo dục chủng viện cần hướng đến việc kết nối với nguồn mạch của đức tin.
Câu nói đáng chú ý: "Tri thức không phải là sự tò mò của trí thức mà là sự khắc khoải của trái tim." và "Giáo dục chủng viện là giáo dục về cái toàn thể, được diễn tả qua ngôn ngữ của Mạc Khải Kitô giáo."