10. Introduction to Neuroscience I

Tóm tắt ngắn:

Bài giảng giới thiệu về thần kinh học cơ bản, tập trung vào cách thức hoạt động của não bộ và hệ thần kinh.
Các điểm chính bao gồm cấu trúc của hệ thần kinh trung ương và ngoại biên, chức năng của các vùng não khác nhau (thân não, tiểu não, vỏ não, hệ limbic, vùng dưới đồi, tuyến yên), hoạt động của tế bào thần kinh (neuron) và cách chúng giao tiếp thông qua synapse, bao gồm cả việc giải thích chi tiết về điện thế hoạt động (action potential). Công nghệ hình ảnh não bộ được đề cập. Ví dụ về bệnh nhân H.M. và ảnh hưởng của việc loại bỏ hồi hải mã được dùng làm minh họa.
Ứng dụng của kiến thức thần kinh học được đề cập đến việc hiểu hành vi và điều trị các bệnh lý thần kinh, ví dụ như bệnh Parkinson. Các phương pháp điều trị dược lý được thảo luận sơ lược.
Quá trình hoạt động của neuron, bao gồm điện thế nghỉ, khử cực, và quá trình truyền tín hiệu qua synapse được mô tả chi tiết.

Tóm tắt chi tiết:

Bài giảng được chia thành hai phần chính: phần giới thiệu về hệ thần kinh và phần về tế bào thần kinh (neuron) và sự giao tiếp giữa chúng.

Phần 1: Giới thiệu về hệ thần kinh:

Giảng viên bắt đầu bằng câu hỏi "Tại sao con gà băng qua đường?" để minh họa cách tiếp cận đa ngành trong việc nghiên cứu hành vi. Các ngành khoa học khác nhau như tiến hóa, di truyền phân tử, di truyền hành vi và sinh thái học đã được đề cập trước đó trong khóa học.
Hệ thần kinh được chia thành hai phần chính: hệ thần kinh trung ương (não và tủy sống) và hệ thần kinh ngoại biên.
Các phần khác nhau của não bộ được giới thiệu, bao gồm thân não, tiểu não (với ví dụ về thí nghiệm kính lăng kính), vỏ não (với bốn thùy: trán, đỉnh, thái dương, chẩm), và hệ limbic (hồi hải mã và hạnh nhân). Ví dụ về bệnh nhân H.M. và vai trò của hồi hải mã trong việc hình thành trí nhớ mới được trình bày. Vai trò của hạnh nhân trong cảm xúc sợ hãi và lo âu cũng được đề cập. Vùng dưới đồi và tuyến yên được mô tả là trung tâm điều khiển hormone.
Hệ thần kinh ngoại biên và chức năng tự động của nó cũng được nhắc đến.

Phần 2: Tế bào thần kinh (neuron) và sự giao tiếp:

Giảng viên nhấn mạnh đóng góp của Santiago Ramón y Cajal trong việc chứng minh học thuyết tế bào thần kinh (neuron doctrine), phản bác quan điểm cũ cho rằng não là một mạng lưới liên kết không phân biệt. Hình ảnh tế bào thần kinh được đề cập.
Các loại tế bào khác trong não (glia) được giới thiệu ngắn gọn, bao gồm astrocytes, oligodendrocytes/Schwann cells, và microglia.
Cấu trúc của neuron (dendrites, soma, axon hillock, axon, terminal) được giải thích.
Quá trình truyền tín hiệu thần kinh (action potential) được mô tả chi tiết, bao gồm điện thế nghỉ, khử cực, vai trò của ion, và sự khôi phục điện thế nghỉ. Giảng viên nhấn mạnh tính chất "tất cả hoặc không có gì" của điện thế hoạt động.
Phần cuối cùng của bài giảng do một sinh viên khác trình bày, tập trung vào synapse, sự giải phóng chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitter), và tác động của chúng lên neuron tiếp nhận. Các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng (dopamine, epinephrine/adrenaline, norepinephrine, serotonin, acetylcholine, GABA, glutamate) được giới thiệu. Các phương pháp can thiệp dược lý vào synapse cũng được thảo luận, bao gồm cả việc tăng cường hoặc làm yếu tín hiệu synapse. Ví dụ về bệnh Parkinson và cách thức điều trị được đưa ra. Một video rap về synapse được trình chiếu.

Tóm lại, bài giảng cung cấp một cái nhìn tổng quan về thần kinh học cơ bản, kết hợp giữa lý thuyết và ví dụ thực tế, giúp người nghe hiểu được cấu trúc và chức năng của hệ thần kinh, cũng như cách thức hoạt động của tế bào thần kinh và sự giao tiếp giữa chúng. Các ứng dụng trong y học và nghiên cứu khoa học cũng được đề cập.