Mindful Parenting #02 | Thấu hiểu tâm lý con theo từng lứa tuổi | Thạc sĩ Tâm lý Nguyễn Thị Tâm
Tóm tắt ngắn:
- Video là tập thứ hai trong chuỗi chương trình "Cha mẹ tỉnh thức" (Mindful Parenting) với chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Tâm, thảo luận về sự phát triển tâm lý trẻ em theo từng giai đoạn tuổi tác.
- Các điểm chính bao gồm: chia sẻ về 5 giai đoạn phát triển tâm lý quan trọng từ 0-18 tuổi (0-3, 3-6, 6-9, 9-12, 13-18), những thách thức và khủng hoảng tâm lý ở mỗi giai đoạn, 5 ngôn ngữ của tình yêu thương (lời khen, sự tận tụy, thời gian chất lượng, quà tặng, sự ấm áp), và tầm quan trọng của việc cha mẹ tự nhận thức và điều chỉnh để tránh tổn thương con cái. Các phương pháp dạy con được đề cập đến bao gồm: dạy con tỉnh thức, dạy con dân chủ, tránh dạy con độc tài và nuông chiều.
- Ứng dụng của kiến thức này giúp cha mẹ hiểu con hơn, ứng xử phù hợp, xây dựng mối quan hệ lành mạnh với con, và giúp con phát triển toàn diện về mặt tâm lý và nhân cách.
- Phương pháp được mô tả chi tiết là phương pháp dạy con tỉnh thức, tập trung vào việc kiểm soát cảm xúc của cha mẹ và xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng và thấu hiểu.
Tóm tắt chi tiết:
Video được chia thành các phần chính sau:
Phần 1: Giới thiệu chương trình và khách mời: Chương trình "Cha mẹ tỉnh thức" được giới thiệu, cùng với tiểu sử ngắn gọn và kinh nghiệm của chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Tâm.
Phần 2: Phát triển tâm lý trẻ em theo từng giai đoạn: Chuyên gia Tâm trình bày về 5 giai đoạn phát triển tâm lý quan trọng của trẻ từ 0 đến 18 tuổi dựa trên lý thuyết của Erikson:
- 0-3 tuổi: Giai đoạn hình thành "cái tôi", khủng hoảng tuổi lên ba, cần sự yêu thương, chăm sóc đầy đủ và sự hiện diện của cha mẹ. "Những năm tháng đầu tiên của đứa trẻ rất quan trọng, vì tổn thương hay khó khăn lúc này sẽ gây trở ngại về tâm lý sau này."
- 3-6 tuổi: Chuẩn bị vào trường học, cần rèn luyện kỹ năng tự lập, tập trung, kỷ luật, và kỹ năng tương tác xã hội.
- 6-9 tuổi: Giai đoạn phát triển trí tuệ và sáng tạo, cần khuyến khích sự tò mò và khám phá. "Đừng triệt tiêu tính sáng tạo của con."
- 9-12 tuổi: Phát triển tư duy trừu tượng, cần dạy con về giá trị sống và thói quen tốt. "Đứa trẻ hai tuổi đã có khả năng tư duy khoảng 80% so với người trưởng thành."
- 13-18 tuổi: Tuổi dậy thì, khủng hoảng lần thứ hai, cần sự độc lập, tôn trọng, và đồng hành của cha mẹ. "Dạy thì thành công là xây dựng được cái tôi." Cần hiểu về sự thay đổi tâm sinh lý, rung động tuổi mới lớn, và định hướng nghề nghiệp cho con.
Phần 3: Khó khăn của cha mẹ Việt Nam: Chuyên gia Tâm chia sẻ về những giai đoạn cha mẹ thường gặp khó khăn nhất: 1-3 tuổi (tập cho con tự lập) và 13-18 tuổi (tuổi dậy thì). Cha mẹ thường bối rối vì không hiểu tâm lý con ở các giai đoạn này. Việc làm thay con mọi thứ sẽ khiến con trở nên ỷ lại và thiếu tự lập.
Phần 4: Ứng xử của cha mẹ và cách thiết lập ranh giới: Chuyên gia Tâm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đồng hành cùng con từ nhỏ, quan sát con, làm bạn với con, và đặt câu hỏi để hiểu con hơn thay vì áp đặt. Cần kiểm soát môi trường giao tiếp của con (bạn bè, trường lớp) để đảm bảo an toàn và định hướng tích cực.
Phần 5: Năm ngôn ngữ của tình yêu thương: Chuyên gia Tâm giới thiệu năm ngôn ngữ của tình yêu thương (Gary Chapman): lời khen, sự tận tụy, thời gian chất lượng, quà tặng, và sự ấm áp. Cha mẹ cần sử dụng đa dạng các ngôn ngữ này để thể hiện tình yêu thương với con.
Phần 6: Tổn thương tâm lý và cách khắc phục: Những tổn thương tâm lý thường xảy ra trong 6 năm đầu đời, đặc biệt là trong trường hợp ly hôn. Chia sẻ về ảnh hưởng của ly hôn đến trẻ, và tầm quan trọng của việc cha mẹ giữ mối quan hệ tốt với nhau để giảm thiểu tổn thương cho con. Cần hiểu và đáp ứng nhu cầu tình cảm của con.
Phần 7: Các kiểu dạy con và phương pháp dạy con tỉnh thức: Video phân tích các kiểu dạy con: độc tài, nuông chiều, bỏ mặc, và dân chủ. Phương pháp dạy con tỉnh thức được nhấn mạnh như một giải pháp hiệu quả, giúp cha mẹ kiểm soát cảm xúc, tránh chỉ trích, phán xét, và xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng và thấu hiểu. "Dạy con tỉnh thức giúp kiểm soát cảm xúc, xây dựng EQ cho con, và tạo ra mối quan hệ lành mạnh."
Phần 8: Kết luận: Tóm tắt lại các điểm chính, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và ứng xử phù hợp với từng giai đoạn phát triển tâm lý của con, và khuyến khích cha mẹ tự nhận thức và điều chỉnh để trở thành những người cha mẹ tỉnh thức.